Nachricht vom 19.09.2022 
Geschichten aus Heimbach-Weis: "Nöijes aus de Schräifschtuff: En Weiser Jung en Sòller"
Aus seiner Schreibstube heraus hat der Heimbach-Weiser Reiner Bermel wieder einen Blick auf seinen Stadtteil und von dort ins warme Spanien geworfen: Seine heutige Mundart-Geschichte erzählt vom "Datzie", der zwar auf Mallorca sein Glück gefunden hat, aber nicht nur wegen des Karnevals seiner rheinischen Heimat immer noch verbunden ist.
Heimbach-Weis. "Höit fezeele esch fon änem, dä en Heimbach-Weis gruus gewure es, on en Sòller (Spanien) säin Glök gefonne hät on do huu angesään es. Hä höscht Franz Kraus, on säine Schpetzname es Datzie. Hä wor en goode Fussballä on hät lang füä de SSV geschpillt. Säin Härz hängt owä, on dat höit noch, och an de Fassenacht. Wänn et de Zait här geft, es hä Joä füä Joä bäim Failschedänsdaachszuuch em Dorf debai. Hä gäät bäi de Heimbacher Schtadtsoldate, in ire historische Landsknächtskostümme, met. Oft genoch hät hä och de Faan getroon on es sesch dofüä och net se schaad. Owä och en Sòller geft et en Fassenachtszuuch, on de Franz hät dänne do fezeelt, bi schön de Heimbach-Weiser Zuuch es.
On aines Daaches wor et suwait, on de Heimbacher Schtadtsoldate säin fon de Kannewalliste en Sòller ängelaade wure, öm do de Zuuch, dä ömmä samsdaachs gäät, met se mache. Dat wor e Schpektakel owä och stässesch, su hät et de Hauptmann, Reinhard (Wau) Hoffmann, gesoot. Fräidaachs hin geflooche, samsdaachs de Zuuch met gemacht, bäim Bürjemästä ämfange wure, good gefäiet met em Franz, mondaachs widdä haim geflooche, dänsdaachs em Dorf de Zuuch met gemacht, Aschämettwochs Häring gegesse on dann nur noch geschlowe. Bat me net alles füä de Fassenacht mäscht. Owä, dat es Heimbach-Weis, „Ömmä Parat“ on „Oos kann käner“.
Als esch met mäinä Frau of Malle (Cala Ratjada) wor, wollten miä de Datzie besöje. Laidä hät et net hinn gehaue, wail imm en annere Tärmin dezwöschä komme es. Schad, owä et geft Sache em Lewe, die säin wischtijä. On bat net es, kann joo noch würe. Felösst me Palma on färt en Rischdung Südwäste, miä säin met em Bus gefare, gukt me schonn fon wäitem of die mäschtije Fälswand fom Tramuntana Gebirje. Dann gäät es noch doesch en drai Kilometä wäite Tunnel und schonn es me metedrenn em Oranschetal fon Sòller.
On nau kümmt de Franz ent Schpill. Hä es en schlaue Kopp on hät Betriebswirtschaft en Deutschland on de USA schtudiet. Donoo wor hä Geschäftsfürä en em gruuse Lewensmettelonnänemme, koom 1990 noo Sòller on es ainfach doo gebliewe. Hä hät säine Männätschäposte hingeschmesse on de kulinaresche Fillfalt Sòllers ärkannt. Em Joä 1994 hät hä en Aisfabrik met demm Name „Sa Fàbrica de Gelats“ on zwai Joä schpädä en Delikatässehannel met dem Name „Fet a Sòller“ gegründ. Doo geft et faine Sache fon Mallorca on Sóller tse kowe.
Angefange hät hä ganz allään met säine Frau on höit säin rond achtzesch Löit bäi imm en Arwäit. Bat en ganz schtolz mäscht es, dat hä en Kooperatzion met de Behinnetewärkschtatt „Estel Nou“ ängegange es. Dat es füä inn en Härzensangelejenhait, wail knapp honnet Körpä- on Gaisdeschbehinnete Mänsche en Offgaf, äntschprächend irem Talänt, hann. Dofüä zeje esch de Hoot! Offgewachse es de Franz en Heimbach-Weis on kümmt aus en Onnänemäfamilesch met Tradition. 1853 hät sesch de Obsthannel Schlemmer gegründ, 1910 Ärwaiterung met Landhannel, 1975 Äröffnung Gadde on Fraizait. Sait 2003 geft et em Laade Obst on wäitere Produkte fom Franz aus Sòller se korwe.
De Datzie es gradlinesch säine Weesch en Sòller gegange. Beschtimmt wor anfangs net alles ainfach öwä hä hät sesch durchgebesse on de Ärfollesch geft em Rescht. Franz, mach et good on miä sään oos schpätestens bäim Failschedänsdaachszuuch em Dorf. Achsu, wänn iä moo en Sòller said, äst moo en Ais fom Franz. En säinem Laade geft et üwä färzesch Sorte, on die schmäcken all good. Do fend jedä äppes.
(Mundartgeschichte von Reiner Bermel)
Lokales: Neuwied & Umgebung
Feedback: Hinweise an die Redaktion
